6 Ocak 2018 Cumartesi

TİCARET UNVANI VE İŞLETME ADI

TİCARET UNVANI VE İŞLETME ADI ARASINDAKİ FARKLAR
Bilindiği üzere ticaret unvanı ve işletme adı 6102 sayılı TTK nın 39 ve devamı maddelerinde düzenlenmektedir.

Ticaret unvanı doktrinde, taciri diğer tacirlerden ayıran isim olarak tanımlanmaktadır. İşletme adı ise işletmeyi diğer işletmelerden ayıran isim olarak tanımlanmaktadır.

Görüldüğü gibi ticaret unvanı ve işletme adının konu aldığı kişiler birbirinden farklıdır. Ticaret unvanı ticari hayatta tacirin adı-soyadı gibidir. Tüm tacirler bir unvan altında ticari faaliyet göstermek, TTK 39 a göre ticari işletmeye ilişkin işlemleri bu ticaret unvanı altında yapmak; işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu unvan altında imzalamak zorundadır. Ticaret Kanunumuz ticaret unvanlarını gerçek kişi tacir ve tüzel kişi tacir bakımından ayrı ayrı düzenlemiştir.


GERÇEK KİŞİ TACİR ( TTK 41)
TÜZEL KİŞİ TACİR( TTK 42,43,44)
Gerçek kişi tacirin ticaret unvanı kısaltma yapmadan yazacağı adı ve soyadından oluşabilir. ÖR; Eczacı Mehmet Aydın, ecza dükkanını açtı. Mehmet Aydın, ticaret siciline unvanını Mehmet Aydın diye kaydettirecek. Eğer gerekli ise TTK 46 ya uygun ekler yapabilir. Yine terzi Ali Öz’ün ticaret unvanı ‘’Ali Öz Terzicilik’’ olacaktır. Türkiye’de başka bir sicilde Ali Avşar adı kayıtlı ise, Ali Öz, ‘’Has Ali Öz Terzicilik’’ olarak sicile kayıt yaptırabilir. ‘’Has’’ kelimesi TTK 46 ya uygun bir ek’tir ve ticaret ünvanını diğer ünvanlardan ayırt etmeye yaramaktadır.
- Kolektif şirketlerde ticaret unvanı; ortaklardan  en az birinin adı ve soyadıyla şirketi ve türünü gösterir ibare veya tüm ortakların adı ve soyadından oluşur. ÖR; Mehmet Aydın ve Ortakları Kollektif Şirketi.
- Komandit ve paylı (eshamlı) komandit şirketlerin ticaret unvanı; komandite ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla, şirketi ve türünü gösteren bir ibareyi içerir. Bu şirketlerin ticaret unvanlarında komanditer ortakların ad ve soyadları yer almaz. Alırsa iyiniyetli 3. Kişilere karşı komandite ortak gibi sorumlu olurlar.

Anonim, limited ve kooperatif şirketler, işletme konusu gösterilmek ve duruma göre TTK 46 ya göre ek yapılarak ticaret unvanlarını seçebilirler. Doktrinde bu şirketlerin unvanlarına ‘’konu unvan’’ adı verilmektedir. Ticaret unvanlarında ‘’anonim şirket’’, ‘’limited şirket’’, ‘’kooperatif’’ kelimelerinin bulunması şarttır. Bu şirketlerin ticaret unvanında gerçek bir kişinin adı ve soyadı yer alırsa şirket türünü gösteren ibareler kısaltılarak yazılamaz. A.Ş. şeklinde olmaz yani. Bu konuda detaylı açıklamayı aşağıda yapacağım.

- Ticari işletmeye sahip olan dernek, vakıf ve diğer tüzel kişilerin ticaret unvanları kendi adlarıdır.
- Donatma iştirakinin ticaret unvanı, ortak donatanlardan en az birinin adı ve soyadını veya deniz ticaretinde kullanılan geminin adını içerir. Soyadları ve gemi adı kısaltılarak yazılamaz. Ayrıca unvanda ‘’donatma iştiraki’’ni gösterecek ibare de bulunur.

Şimdi ticaret unvanlarına ek meselesine gelirsek;
TTK 46 ya göre ticaret unvanlarına tacirin kimliği, işletmesinin genişliği, önemi ve finansal durumu hakkında üçüncü kişilerde yanlış izlenim uyandırmayacak, gerçeğe uygun, kamu düzenine aykırı olmayan, hayali veya gerçek ekler yapılabilir. Türk, Türkiye, Cumhuriyet, Milli kelimeleri ancak Bakanlar Kurulunun izniyle bir ticaret unvanında kullanılabilir.

Ticaret unvanları tüm Türkiye çapında korunur. Dolaysıyla Türkiye’deki herhangi bir sicil müdürlüğünde kayıtlı ticaret unvanı ek yapılmadan kullanılamaz.[1] Bu konuda sermaye şirketleri bakımından şu hususlar önemlidir:

1.    Daha önceden tescil edilmiş bir ticaret unvanının, Türk Ticaret Kanununun 46 ncı maddesi kapsamındaki ek ve işletme konusunu gösteren ilk ibaresi aynı olan diğer bir ticaret unvanına ayırt edici bir ek yapılmadan tescil edilemez. Yani, ilk şirketle ikinci şirketin ilk iki ibaresi aynı ise, ikinci şirket ek yapılmadan tescil edilemez. ÖR;’’ A İnşaat Otomotiv Tekstil Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’’ daha önce tescil edilmişe ‘’A İnşaat tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’’ ayırt edici ek yapılmadan tescil edilemez.

2.     Daha önce tescil edilmiş ticaret unvanının eki ile kendi eki aynı olan, ancak ekten sonra gelen işletme konusunu gösteren ilk ibaresi farklı olan ticaret unvanı, ayırt edici bir ek yapılmadan tescil edilebilir. ÖR;  ‘’ B İnşaat Otomotiv Sanayi Anonim Şirketi’’ daha önce tescil edilmişse ‘’B Turizm İnşaat Sanayi Anonim Şirketi’’ hiçbir ek yapmadan tescil edilebilir.

3.   Daha önce tescil edilmiş bir ticaret unvanından yalnızca şirket türünü gösteren ibareleri farklı olan diğer bir unvan, ayırt edici ek yapılmadan tescil edilemez. ÖR; ‘’C Turizm Limited Şirketi’’  daha önce tescil edilmişse, ‘’C Turizm Anonim Şirketi’’  ayırt edici ek yapılmadan tescil edilemez.

UYGULAMADAN ÖRNEKLER:
Migros adı bir işletme adı iken, Migros Ticaret A.Ş. bir ticaret unvanıdır.
Gizerler adı bir işletme adı iken, Gitaş İnşaat Market Ticaret Sanayi A.Ş. bir ticaret unvanıdır.
Atiye Ege Mutfağı bir işletme adı iken, Atiye Turizm Gıda ve Organizasyon Sanayi  Ticaret Ltd. Şti. bir ticaret unvanıdır
İŞLETME ADLARI İLE İLGİLİ BİRKAÇ NOT:
1.    İşletme adları da tıpkı ticaret unvanları gibi tescil edilebilir. Eğer tescil edilirlerse tıpkı tescilli unvanlar gibi TTK 52[2] ye göre tüm Türkiye çapında koruma görürler.
2.   Tescilsiz işletme adları ise haksız rekabet hükümleri çerçevesinde koruma görürler.
3.   İşletme adını tacirler de esnaflar da kullanabilir. Bu konuda ticaret unvanından farklıdır. Ticaret unvanını sadece tacirler kullanabilir. Kullanılan işletme adları tescil ettirilmek zorundadır.






[1] Ticaret unvanları hakkında tebliğ md. 5-  http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/02/20140214-6.htm
[2] TTK 52 de ticaret unvanı saldırıya uğrayanın bunun tespitini, yasaklanmasını, tescil edilen unvanın değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu oluşan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, gereğinde araçların ve malların imhasını ve zarar varsa maddi ve manevi tazminat isteyebileceği belirtilmiştir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder